Założyciel Aikido

Morihei Ueshiba
1883 - 1969

Twórca Aikido, Morihei Ueshiba, urodził się 14 grudnia 1883r. w farmerskiej rodzinie, w rejonie Wakayama Prefecture obecnie znanym jako Tanabe. Wśród pięciorga rodzeństwa był jedynym sysnem. Od swego ojca Yoroku odziedziczył samurajską determinację i zainteresowanie sprawami publicznymi. Od swojej matki natomiast przejął silne zainteresowanie religią, poezją oraz sztuką. W swoim wczesnym dzieciństwie, Morihei był raczej słaby i chorowity, dlatego też wolał przebywać w domu czytając książki zamiast bawić się na podwórku. Lubił słuchać tajemniczych legend o cudownych świętych "En no Gyoja" i "Kobo Daishi". Fascynował się ezoterycznymi buddyjskimi rytuałami. Morihei rozważał nawet zostanie w przyszłości buddyjskim mnichem.

Aby przeciwdziałać całodziennym rozmyślaniom syna, Yoroki chciał by syn poszedł w ślady wielkiego dziadka Kichiemon'a i chcąc by Morihei został najsilniejszym w dzisiejszych czasach samurajem, polecił mu studiowanie zapasów Sumo i pływanie. Morihei stał się silniejszy co ostatecznie potwierdził w chwili gdy jego ojciec został zaatakowany i pobity przez gang bandytów wynajętych przez polityka - rywala .

Szkoła wydawała się Morihei'emu nudna, gdyż jego nerwowy, energiczny charakter potrzebował więcej zajęć praktycznych. Podjął też kilka prac ale i te również wydawały mu się nudne. Podczas stażu jako kupiec, w końcu znalazł swe powołanie do sztuk walki. Generealnie zadowolony był z nauki Jujitsu w dojo Kit-ryu i z walki mieczem w centrum nauki Shinkage Ryu. Jednak los chciał by ciężka choroba Beri-Beri wysłała go do domu, gdzie później ożenił się z Itogawa Hatsu.

Po powrocie do zdrowia po wojnie Rosyjsko-Japońskiej, zadeklarował swe pozostanie w armii. Miał jednak tylko ok. 165cm wysokości i dowiedział się, że nie spełnia wymagań wojskowych. Był bardzo zdenerwowany tym faktem i udał się natychmiast do lasu, gdzie wyginał drzewa chcąc w desperacji rozerwać swe ciało. Podczas następnej próby przyjęcia zdał egzaminy i w 1903r. został żołnierzem piechoty. Podczas tego czasu zadziwiał swych przełożonych, tak że jego dowódca - oficer zarekomendował go do do Narodowej Akademii Wojskowej. Jednak z różnych powodów Morihei odrzucił propozycję i zrezygnował ze służby czynnej.

Morihei powrócił do domu na farmę. Nabrawszy siły podczas służby wojskowej jeszcze bardziej chciał kontynuować trening fizyczny. Jego ojciec zbudował dojo na swojej farmie i zaprosił znanego instruktora Juitsu Takaki Kiyoichi aby uczył syna. W tym czasie młody Ueshiba stawał się silniejszy i odkrył u siebie wielkie zdolności. W tym samym czasie zaczął też interesować się polityką. Wiosną 1912 roku, w wieku 29 lat opuścił rodzinę i przeniósł się w dzikie regiony Hokkaido. Po kilku latach zmagań, mała wioska zaczęła prosperować a Ueshiba stał się strasznie muskularny, do tego stopnia, że siła, którą posiadł w swoich ramionach stała się prawie legendarna.

Podczas pobytu na Hokkaido spotkał Sokaku Tegede, dziadka Daito-ryu Aiki Jutsu. Po spotkaniu z Tagedą okazało się, że Ueshiba nie pasuje Tagedzie jako uczeń. Ueshibie wydawało się, że zapomniał wszystko i zaczął trenować od nowa. Po około miesiącu czasu, powrócił do Shirataki, zbudował dojo i zaprosił Tagedę aby w nim mieszkał razem z nim, jeżeli tylko będzie chciał.

Gdy dowiedział się o poważnej chorobie swojego ojca, Ueshiba sprzedał większość swoich posiadłości i pozostawił dojo Tagedzie. Nie zamierzał powracać na Hokkaido. Podczas wyprawy do domu zatrzymał się w Ayabe, siedzibie nowej religii Omoto-kyo. Tam też spotkał mistrza tejże religii Deguchi Onisaburo. Przebywał tam trzy dodatkowe dni i gdy wrócił do domu okazało się, że jego pobyt w Ayabe był zbyt długi. Jego ojciec zmarł. Ueshiba  bardzo silnie przeżył śmierć ojca. Zadecydował sprzedać odziedziczone po ojcu ziemie i przeniósł się do Ayabe studiować Omoto-kyo. Przez następne osiem lat, studiował z Deguchi Onisaburo, uczył Budo i przewodził lokalnemu oddziałowi straży pożarnej.

Pacyfista Deguchi przeciwstawiał się przemocy oraz oraz popierał ogólnoświatowe rozbrojenie. Twierdził, że "Zbrojenia i wojna przynoszą zyski ziemianom i kapitalistom a cierpienia biednym". Jest to intrygujące, że człowiek takiej natury pozostawał tak blisko przy wojowniku jakim był Ueshiba. Nie długo jednak Deguchi przekonał się, że celem Ueshiby na ziemi było nauczanie prawdziwego znaczenia Budo: "kończenia wszystkich walk i sporów."

Studiowanie Omoto-kyo w połączeniu z Onisaburo znacząco wpłynęły na życie Ueshiby. Pewnego razu stwierdził, że gdy Sokaku Tageda otworzył oczy mu na esencję Budo, podczas ćwiczeń Omoto-kyo doznał oświecenia. W wieku ok. 40 lat (około roku 1925) Ueshiba doznał kilku duchowych doświadczeń, które zmieniły na zawszę jego sposób życia i praktyki. Uświadomił sobie, że prawdziwy cel Budo to miłość, która miłuje i karmi wszystkie istoty.  

Przez następny rok wielu ludzi przybywało na nauki do Ueshiby. Wśród nich był Tomiki Kenji (który przybył by stworzyć swój własny styl Aikido) oraz sławny Admirał Takeshita. W 1927 roku Deguchi Onisaburo zaproponował by Ueshiba odłączył się od Omoto-kyo i by podążył własną drogą. Tak też zrobił i przeniósł się do Tokio. Ueshiba rozwijał się szybko i w końcu zbudował formalne dojo w miejskiej dzielnicy Ushigome (obecnie siedziba Aikido World Headquarters). Podczas gdy budowano dojo odwiedzało je wielu wysoko mianowanych instruktorów innych sztuk walki. W śród nich Kano Jigoro. Wywarł na nich wielkie wrażenie fakt, że tak wielu ich uczniów zaczynało praktyki u Ueshiby. 

W 1931, "Kobukan" zostało zakończone. W 1932 roku założono "Budo Enhancement Society" (Stowarzyszenie usprawniania budo", a Ueshiba został głównym Instruktorem. Było to mniej więcej w czasie, gdy tacy studenci jak Shioda Gozo, Shirata Rinjiro zaczęli przyłączaćsię do dojo. Do wybuchu II Wojny Światowej, Ueshiba był bardzo zajęty nauczaniem w Kobukan jak również prowadzeniem specjalnych klas dla starszych żołnierzy i policjantów. Przez następne 10 lat, Ueshiba stawał cię coraz sławniejszy, do tego stopnia, że zaczęto pisywać o nim opowiadania. Jego jedyny syn Kisshomaru będący molem książkowym - podobnie jak niegdyś ojciec, sam sporządził o nim wiele publikacji i dokumentów.

W 1942 roku prawdopodobnie kierując się powołaniem postanowił powrócić na tereny farmerskie. Bardzo często powtarzał, że "Budo i farmerstwo są jednym". Wojna spustoszyła Kobukan, a Ueshiba był zmęczony miejskim życiem. Pozostawiając Kobukan w rękach Kosshomaru, przeniósł się do Ibaraki Prefecture, do wioski Iwama. Tutaj, na podwórku zbudował dojo i sławną obecnie kaplicę Aiki Shirine.

Iwama jest uważana przez wielu jako miejsce narodzin nowoczesnego Aikido "Metody Harmonii". Przed tymi przenosinami jego system nazywany był Aikijutsu, następnie Aikido-Budo i ciągle był to bardziej styl walki niż ścieżka duchowa. Od 1942 roku (kiedy pierwszy raz formalnie użyto terminu Aikido) do 1952 roku Ueshiba zebrał techniki oraz ukończył prace nad filozofią Aikido.

Po wojnie, Aikido w Kobukan (obecnie nazywane Hombu Dojo) rozrastało się bardzo szybko pod dyrekcją Kisshomaru Ueshiby. Morihei Ueshiba został sławnym O Sensei lub inaczej Wielkim Nauczycielem lub Mistrzem Aikido. Otrzymał też wiele odznaczeń od japońskiego rządu. Nieustannie, aż do śmierci O Sensei usprawniał techniki Aikido nigdy nie uciekając przed ciężkim treningiem.

Wczesną wiosną 1969 roku O Sensei poczuł się chory i rzekł swemu synowi Kisshomaru "Bóg woła mnie...". Na własne żądanie został przeniesiony do domu w pobliże dojo. 15 kwitnietnia stan jego zdrowia był krytyczny. Na prośbę swoich studentów dał im ostatnie instrukcje. "Aikido jest dla całego świata. Uczcie się go nie dla siebie ale dla wszystkich ludzi gdziekolwiek się znajdują". Wczesnym rankiem 26 kwietnia 1969 roku, 86-letni O Sensei chwycił syna za rękę, uśmiechnął się, powiedział "Zaopiekuj się wszystkim" po czym zmarł. Dwa miesiące później jego 67 letnia żona Hatsu odeszła za nim. Prochy O Sensei zostały przeniesione do rodzinnej świątyni w Tanabe. Od tego czasu, każdego roku, 29 kwietnia odbywa się pamiątkowa ceremonia w świątyni Aiki Shirne w Iwama.

Tekst zaczerpnięty z www.akidofaq.com.
Tłumaczenie amatorskie, Krzysztof Stępień